به گزارش قدس آنلاین ، می‌توان مدعی شد که نخستین افرادی که به این هنر جاودان پرداختند؛ پیامبران بودند. که بر همین اساس به این هنر در قرآن اشاره‌های زیادی شده است. که از جمله این صنایع که از دیرباز در کشور ما وجود داشته است و هریک از قبایل و مناطق به شکلی و انواع مختلفی از آن استفاده و آن را درست می‌کنند، صنعت بافندگی است.

در واقع این صنعت از آن دست صنایعی است که در زمان پیامبران رایج بوده و خداوند در قرآن، از آن برای تشبیه و رساندن پیام آسمانی خود استفاده کرده است. بافندگی و بافتن به عنوان یک هنر، شغل و سرگرمی مناسب برای بانوان است چرا که با روحیه آرامش طلب و آرام آنان متناسب است. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «کار مردان نیک، خیاطی و کار زنان، ریسندگی است». البته که قرآن به صنایع دیگر هم اشاراتی داشته است که به همین موضوع اکتفا می‌کنیم.

 قوچان؛ دیار عالمان و کرمانج‌هایی از مهد تمدن

در ابتدا سری به غرفه بزرگ شهرستان قوچان زدیم. این غرفه مانند غرفه‌های دیگر نبود چرا که سالنی بود که از چندین غرفه تشکیل شده بود. یکی از آن‎

ها مربوط به بزرگترین و تاریخی ترین نوشتار قرآن است که به گفته مسئول غرفه به ثبت جهانی نیز رسیده بود، غرفه‌های دیگری را از جمله سازهای قوچان، هنرهای دستی، گلیم و جاجیم بافی، تابلو فرش، سوغات و آش محلی که به صورت زنده پخته می‌شد و طراحی بر روی پارچه؛ شامل می‌شد که محیطی جذاب و شادی را برای علاقه‌مندان به وجود آورده بود.

فرزانه فدایی کارشناس طراحی که مسئول غرفه این شهرستان نیز بود در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به هنر طراحی بر روی پارچه که به نمایش گذاشته شده بود، اظهار می‌کند: در واقع چاپ و طراحی بر روی پارچه را خراسان رضوی پس از استان‌های اصفهان، شیراز، همدان و یزد این افتخار را داشته است که از آن خود کند و به دلیل بومی بودنش توانسته این هنر را به خود گرفته است و ما هم سعی کرده‌ایم از این هنر در این نمایشگاه استفاده کنیم.

وی می‌گوید: در این غرفه سعی شده است که همه کارهای سنتی به صورت زنده انجام شود از جمله اینکه زنان کرمانج با لباس محلی به پختن آش محلی و معرفی گیاهان دارویی که در کوه‌های این شهرستان رویش دارند، پرداخته‌ایم، همچنین با برپا کردن سیاه چادر به نوعی نشان دهیم که قوچان دارای تمدنی چند ساله است که همراه خود حاج آقا نجفی و دیگر بزرگوارانی را دارد که نشان از مهد تمدن، فرهنگ، هنر و پیشرفت است.
 
فدایی با بیان اینکه استقبال خوبی از سوی مردم در این دوره از نمایشگاه نسبت به سال گذشته به عمل آمده است که این امر طبیعی است که هر ساله نمایشگاه بهتر و بهتر باشد، عنوان کرد: اما با این وجود بازهم انتظار بیشتری بود که بازدیدهای بهتری می‌گرفت که این موضوع شاید به دلیل اطلاع رسانی ناکافی که در سطح شهر مشهد صورت گرفته است.

این کارشناس طراحی قوچانی تاکید می‌کند: در واقع نکته مهم و مفیدی که این نمایشگاه برای ما داشته این است که اینگونه نمایشگاه‌ها بهانه‌ای می‌شود که با استان‌های دیگر هم آشنا شویم، در واقع برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی و گردشگری در کنار یکدیگر قطعا می‌تواند تاثیر بسیار خوبی داشته باشد چرا که مخاطب با آشنا شدن صنایع دستی یکی از شهرستان‌ها هنگامیکه با گردشگری آن شهرستان هم آشنا می‌شود که در چه منطقه جغرافیایی قرار و چه ویژگی‌های دارد، برایش دلچسب تر می‌شود.

 باید غرفه‌های خوراکی جات از صنایع دستی مجزا باشد

با گشتن بیشتر در نمایشگاه و همانطور که به دنبال غرفه‌ای برای گزارش بودیم، غرفه صنایع دستی شهرستان بردسکن را دیدیم و به آن سری زدیم و با شهربانو امامیان مسئول این غرفه به گفت‌وگو نشستیم.

وی اظهار می‌کند: این هفتمین تجربه حضور ما در این دوره از نمایشگاه است که امسال سعی شده است در این غرفه محصولات هنرهای تجسمی، گلیم بافی و خطاطی عرضه شود.

امامیان ابراز تاسف می‌کند و می‌گوید: متاسفانه امسال نسبت به سال‌های گذشته بازدید از سوی مردم بسیار ضعیف بوده و مردم بیشتر به سمت غرفه‌های خوراکی جات می‌روند که در واقع این موضوع از شرایط اقتصادی که در جامعه حاکم است پیروی می‎کند و باعث شده بر روی توان خرید مردم نسبت به این محصولات تاثیر گذارد.

امسال شور و شوق خاصی در نمایشگاه برپا بوده است و هریک از شهرستان‌ها به نوعی سعی داشتند بازی‌های بومی و محلی و همچنین محصولات خود ایده‌ای داشتند و آن‌ها را با اشکال مختلف ارائه می‌دادند و معرفی می‌کردند.

 سعی در به روز کردن صنایع دستی قدیمی خود هستیم

در این میان شهرستان تایباد هم از آن دست شهرستان‌هایی بود که تقریبا هرساله در این نمایشگاه حضور داشته چرا که دارای صنایع دستی بسیار زیبا و کهنی است و این بار هم به سراغ غرفه این شهرستان رفتیم و با ایران داودی مسئول این غرفه که ششمین سال حضور در این نمایشگاه را تجربه می‌کند پای گفت‌وگو نشستیم.

وی اظهار می‌کند: امسال بازدید خوبی از سوی مردم در این نمایشگاه صورت نگرفته است که به طبع نیز از فروش خوبی هم نسبت به سال‌های گذشته برخوردار نبودیم اما در واقع مردم بیشتر با فرط این شهرستان آشنایی دارند و در طی مدت نمایشگاه نیز با محصولات دیگر ما آشنایی پیدا کرده‌اند.
 
وی می‌گوید: صنایع دستی و محصولاتی که در این غرفه ارائه شده شامل سوزن دوزی، سفال، چرم، رو دوزی، سرامیک، لباس‌های سنتی، حوله، فرط بافی و محصولات متنوع دیگری که به نوعی کاربردی هستند را عرضه کرده‌ایم.

 مسئول غرفه شهرستان تایباد اضافه می‌کند: اما با این وجود نکته‌ای که می‌تواند مفید باشد و ما را خوشحال کند این است که در این نمایشگاه مردم با صنایع دیگر ما آشنا شدند و علاقه داشتند که آن‌ها را بشناسند.

داودی اظهار می‌کند: در واقع ما به هنرهای قدیمی این شهرستان روی آورده‌ایم تا آن‌ها را به روز کنیم و با این کار به نوعی اشتغال‌زایی در شهرستان می‌شود که از این طریق بانوان زیادی به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول به کار شوند.

از پشم‌های دور ریز برای محصولاتمان استفاده می‌کنیم

غرفه بعدی را به گنابادی‌ها اختصاص دادیم و به سراغ غرفه این شهرستان رفتیم، داخل غرفه که می‌شویم انواع نمدها به چشم می‌خوردند، نمدهایی با طرح‌های زیبا و ساده که سادگی شان علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب می‌کرد، برای اطلاع بیشتر از آن‌ها و در جریان قرار گرفتن غرفه با مهدی غلام‌زاده مسئول این غرفه به گفت‌وگو نشستیم.

وی در این گفت‌وگو اظهار می‌کند: در این غرفه آمده‌ایم در واقع پشم گوسفند را با فرآیند جدیدی تبدیل ‌به نمد کرده‌ایم و در فرش‌ها استفاده می‌کنیم که به نوعی کابردی هستند و در قالب کالای خواب می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

غلام‌زاده ادامه می‌دهد: این کالاهای خواب و محصولات کاربردی در قالب لحافت نمدی، روکش صندلی و دیگر محصولات قابل استفاده هستند. در واقع برای این کار، پشم‌های رنگی که هیچ ارزشی در شهرستان نداشتند، دور ریز بودند و تبدیل به کود می‌شدند را جمع آوری کردیم و آن‌ها را تبدیل به محصول مصرف کردیم.

مسئول غرفه صنایع‌دستی گناباد همچنین علاوه بر این غرفه که مختص نمد است، از غرفه دیگری که در آن سفال گناباد عرضه شده بود سخن می‌گوید: در واقع باید توجه داشت که سفال گناباد پس از استان همدان رتبه دوم را دارا است که در واقع این عوامل پتانسیل‌هایی هستند که نشان می‌دهد که چه کارهایی در این شهرستان انجام می‌شود، در این نمایشگاه عرضه شد تا به مردم نشان دهیم و آن‌ها را با این محصولات آشنا کنیم.

مسئول غرفه صنایع دستی گناباد خاطرنشان می‌کند: امسال با توجه به اینکه به لحاظ اقتصادی مردم تحت فشار هستند، فکر می‌کنم نمایشگاه نسبت به سال‌های گذشته عملکرد ضعیفی داشته است و شاید مردم بازدید کمتری دارند اما به نوعی باید گفت توان خرید آن‌ها پایین آمده و این باعث می‌شود هنرمندی که ارائه محصول می‌کند نتواند به نتیجه دلخواه خود برسد.

وی با اشاره به برگزاری نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی در کنار یکدیگر و تاثیری که می‌توانند بر روی یکدیگر به لحاظ بازدید کنندگان داشته باشند اشاره و خاطرنشان می‌کند: درست است که گردشگری و صنایع دستی مکمل یکدیگر هستند اما باید توجه داشت که به نوعی آنچه که باید و شاید محیط مناسبی وجود ندارد و باید از این دست نمایشگاه‌ها را به گونه‌ای برگزار کنند تا هنرمند بتواند محصول خود را به شکل بهتری ارائه دهد و این کار منجر به این موضوع می‌شود که مردم و هنرمندان با علاقه بیشتری به این سمت کشیده شوند.
 
وی در خصوص نارضایتی خود از فضای مناسب نمایشگاه می‌گوید: به عقیده من باید اینگونه فضاها آرام و به دور از شلوغی‌های موجود باشد، چرا که شاهد هستیم که هر غرفه‌ای برای خود موسیقی می‌نوازد که این کار باعث می‌شود گوش بازدید کننده خسته شود و رمقی برای سر زدن به غرفه‌ها و اینکه هریک از هنرمندان هم محصولات خود را معرفی کند و توضیح دهد، نداشته باشند. این مسئله همهمه‌ای را ایجاد می‌کند و اجازه نمی‌دهد مخاطب به راحتی در نمایشگاه دور بزند و صحبت‌های هنرمندان شهرستانی را گوش کند و این موضوع مرا بسیار ناراضی کرده است که حتی به جرات می‌توانم بگویم از سال آینده به دلیل فضای نامناسبی که وجود دارد شرکت نخواهم کرد.

برای ادامه گزارش، غرفه صنایع دستی شهرستان فریمان را انتخاب کردیم و با مریم نازلی مسئول غرفه پای گفت‌وگوی صمیمانه‌ای نشستیم.

وی عنوان می‌کند: کارهای که ما برای غرفه خود انتخاب کرده‌ایم، خیاطی و البته دار قالی، گلیم و از این دست محصولات است که در واقع در نیمی از کارهای خود به نوعی ترکیبی از کارهای فنی حرفه‌ای و سنتی بهره برده‌ایم که با این کار برای تعدادی از بانوان این شهرستان اشتغال زایی ایجاد شده است.

مسئول غرفه صنایع دستی فریمان می‌گوید: فروش کمی در این دوره از نمایشگاه داشتیم چرا که متاسفانه بحث صنایع دستی باید ارزان ارائه شود تا بفروش برسد اما این کار امکان پذیر نیست چرا که تمامی محصولاتی که استفاده می‌کنیم خود به نوعی هزینه‌های بسیار بالایی را دارد.

وی از تجربه حضور خود در طی دوره‌های مختلف برپایی نمایشگاه می‌گوید: امسال دومین سالی است که در این نمایشگاه شرکت می‌کنیم که نسبت به سال گذشته خیلی بهتر بود که می‌توان این مطلوب بودن در نتیجه اطلاع رسانی خیلی خوبی که صورت گرفت بود، دانست.

نازلی عنوان می‌کند: به نظر من باید بحث خوراکی جات را که در این نمایشگاه در بین غرفه‌های دیگر آورده شده است، به صورت مجزا بود، چرا که به نوعی این امر نامنظمی خاصی را در نمایشگاه امسال ایجاد کرده و به طبع نیز وجه مناسبی یرای نمایشگاه ندارد، اما در واقع از فضایی که امسال در اختیار ما قرار داده‌ بودند راضی بودیم و امیدواریم که سال‌های دیگر بهتر و با کیفیت تر برگزار شود و هنرمندان شهرستانی هم با علاقه بیشتری حضور یابند.

زاوه دارنده نشان افتخار ملی در نمایشگاه خانه هنرمندان است

غرفه دیگری که در جریان بازدید به آن سری زدیم، شهرستان زاوه بود که پای صحبت‌های محسن خدایار مدیر شرکت طراح نگار شهرستان زاوه نشستیم.

وی اظهار می‌کند: در این غرفه انواع محصولاتی که ترکیبی از بافته‌های دستی و دار هستند ارائه شده است، ما با این کار که از سال 90 شروع به فعالیت کرده‌ایم تقزیبا به عنوان پشتیبان در حال فعالیت هستیم و به نوعی حدود 270 از بانوان شهرستان زاوه به صورت مستقیم و غیر مستقیم مشغول به کار هستند.
 
خدایار می‌گوید: این چندمین نمایشگاهی است که در آن شرکت می‌کنیم و علاوه بر خراسان رضوی در یکی از نمایشگاه‌های خانه هنرمندان تهران که در سال 94 برگزار شد شرکت داشتیم و نمادی به عنوان نشان ملی را در آن دوره از آن هنرمندان این شهرستان شد. در واقع دست بافته‌های ما بیشتر گلیم بافی و فرش نمدی هستند که همین امر موجب شد در تهران در آن سال دیده شود.

مدیر شرکت طراح نگار زاوه عنوان می‌کند: به دلیل اینکه این نمایشگاه به مناسبت هفته فرهنگی استان برگزار شده بهترین نمایشگاه در سطح استان است و به عقیده من استقبال خوبی از سوی بازدیدکنندگان صورت گرفته است و به طبع نیز از فروش خوبی هم برخوردار بودیم و در واقع نکته خوبی که در این نمایشگاه می‌توان آن را لمس کرد این بود که با تمام فرهنگ‌های مرکز استان و حومه آشنا شدیم و حتی از شیوه آن‌ها برای بافتن محصولاتمان به ما به شکل سخت تری می‌بافتیم، می‌آموختیم که برای محصولات بعدی خود از آن‌ها استفاده کنیم که این خود تبادل فرهنگی در بین شهرستان‌ها می‌شد.

برخی از غرفه داران هم فضای نمایشگاه را مناسب می‌دانستند و بر این اعتقاد بودند که مشتری وجود دارد اما محصولات به فروش نمی‌رسند و نمایشگاه سال‌های گذشته را پر رونق تر از امسال می‌دیدند.

این دوره از نمایشگاه صنایع دستی هم به پایان رسید، برخی راضی و برخی هم ناراضی بودند و از مسئولینی که در برپایی این نمایشگاه تلاش کرده بودند توقع داشتند امسال بهتر برگزار شود. اما همه آن‌ها این امید را داشتند که نمایشگاهی که سال بعد برگزار می‌شود شاهد اتفاقات بهتری باشیم و بتوانیم به این امید شرکت کنیم.

متاسفانه نمایشگاه صنایع دستی تنها محلی برای سرگرمی مخاطبان بود، اینکه با خانواده بیایند و با فرهنگ‌ها آشنا شوند اما محلی برای خرید آن‌ها از محصولات نبود، بلکه همه آن‌ها و حتی غرفه داران وضعیت اقتصادی حاکم بر جامعه را دلیل این امر می‌دانستند و بر این اعتقاد بودند که قطعا امروزه مردم نیازهای واجب تر از صنایع دستی دارند که آن‌ها را تامین کنند.

امیدواریم که شرایط به گونه‌ای شود که بتوانیم صنایع دستی را به خانه‌های خود راه دهیم و از آن‌ها استفاده کنیم.

منبع : ایسنا

انتهای پیام /